Jeoloji Uzmanı Saraç’tan Büyük Deprem Uyarısı! Riskli İller ve Erken Uyarı Sistemlerinin Önemi
Jeoloji Yüksek Mühendisi Beytullah Saraç, Türkiye genelinde yaşanan son depremlerle ilgili kritik uyarılarda bulundu. Fay hatlarındaki hareketliliğe dikkat çeken Saraç, deprem riski taşıyan illeri sıraladı ve erken uyarı sistemlerinin hayati önemini vurguladı.
Fay Hatlarındaki Hareketlilik Artıyor
Son dönemde Türkiye'nin farklı bölgelerinde peş peşe depremler meydana geldi. Marmara Denizi'nde 4.4, Çanakkale'de 4.7 ve Bingöl'de 4.2 büyüklüğünde depremler yaşandı. Bu durum, fay hatlarındaki hareketliliğin arttığını ve dikkatli olunması gerektiğini gösteriyor.
Beklenen Marmara Depremi ve Riskli Bölgeler
Beklenen Marmara depremi, yıllardır uzmanlar ve vatandaşlar tarafından endişeyle takip ediliyor. Beytullah Saraç, İzmir Narlıdere fayı, Aydın-Denizli Menderes vadisi fayları, Çanakkale-Balıkesir Sarıköy fayı ve Adana-Osmaniye çevresi gibi bölgelerde yüksek deprem riski olduğunu belirtti.
Deprem Erken Uyarı Sistemleri Hayat Kurtarıyor
Çanakkale'nin Ezine ilçesinde 22 Temmuz'da meydana gelen 4.7 büyüklüğündeki deprem, İstanbul ve çevre illerde hissedildi. Bingöl Karlıova'da ise 27 Temmuz'da 4.2 büyüklüğünde bir deprem yaşandı. Bu depremler, deprem erken uyarı sistemlerinin önemini bir kez daha ortaya koydu.
Yapay zekaya dayalı deprem erken uyarı sistemi EDİS, Marmara Denizi'nde meydana gelen depremi 21 ila 41 saniye önce haber verdi. Saraç, bu sistemlerin özellikle tsunami tehlikelerine karşı etkili olduğunu ve binalardaki elektrik ile doğalgaz bağlantılarının otomatik olarak kesilmesinin yangın ve patlama riskini önlediğini belirtti.
Depremlerin Yaklaştığını Gösteren İşaretler
Saraç, fay hatları üzerindeki küçük depremlerin, büyük depremlerin habercisi olabileceğine dikkat çekti. Özellikle, uzun süre büyük bir deprem yaşanmamış fay hatlarındaki küçük depremler, büyük bir depremin yaklaştığına işaret edebilir. "Creep" adı verilen küçük depremler ise fay hattında biriken stresin boşalmasına yardımcı olur.
Sarıköy Fayı ve Diğer Kritik Bölgeler
6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6'lık yıkıcı depremleri hatırlatan Saraç, bu depremlerden sonra bölgedeki artçı sarsıntıların devam ettiğini belirtti. Çanakkale-Balıkesir bölgesinde meydana gelen depremlerin ise Sarıköy fayında yaklaşan büyük bir depreme işaret ettiğini vurguladı.
Aşırı Sıcaklar Depremleri Tetikler mi?
Saraç, aşırı sıcakların veya diğer meteorolojik olayların depremleri tetiklemediğini belirterek, fayların kilitli bölgelerinin yerin kilometrelerce altında bulunduğunu ve hava sıcaklıklarının bu derinliklere nüfuz edemeyeceğini açıkladı.
Erken Uyarı Sistemlerinin Önemi
Erken uyarı sistemlerinin özellikle tsunami riskine karşı etkili olduğunu belirten Saraç, bu sistemlerin ayrıca deprem sonrası yangın ve patlama gibi tehlikeleri önlemek amacıyla binalardaki elektrik ve doğalgaz bağlantılarını otomatik olarak kesebilme özelliğine sahip olduğunu söyledi.
Uyarı Geldiğinde Deprem Başlamış Oluyor
Erken uyarı sistemlerinin insanların güvenliği üzerindeki etkilerini anlatan Saraç, "Erken uyarı sistemleri; deprem başladığında ilk yayılan P dalgalarının deprem kayıt istasyonlarında algılanması ile iletilen ve akıllı cihazlarda ikaz başlatan sistemlerdir. Yani uyarı geldiğinde aslında deprem başlamış oluyor" dedi.
Japonya ve Türkiye'deki Farklılıklar
Saraç, Japonya gibi ülkelerde fayların yerleşim alanlarından uzakta olduğu için erken uyarı sistemlerinin daha fazla zaman kazandırdığını belirtti. Türkiye'de ise fay hatlarının şehirlerin yakınında bulunduğunu ve bu nedenle uyarıların yalnızca birkaç saniye öncesinde yapılabildiğini vurguladı.
Deprem Riski Taşıyan İller
Beytullah Saraç, fay hatlarındaki stresin arttığını belirterek, riskli bölgeleri sıraladı: "Adana-Osmaniye fayları, Erzincan’ın doğusu Yedisu ve Karlıova fayları, İzmir Narlıdere fayı, Aydın-Denizli Menderes vadisi fayları, Çanakkale-Balıkesir Sarıköy fayı." Bu şehirlerin ve tüm Türkiye'nin depreme hazırlıklı olması gerektiğini vurguladı.
