Hz. Ali (ra) , mürüvvet hususunda oğlu Hasan'a bazı sorular sordu:

- Ey oğulcuğum, doğruluk nedir?

- Babacığım, doğruluk, kötülüğü iyilikle savmaktır.

- Şeref nedir?

- İnsanlarla iyi geçinmek ve suçu üstlenmektir.

- Mürüvvet nedir?

- İffetli olmak ve kişinin malını İslah etmesidir.

- Alçaklık nedir?

- Az mala ilgiyle bakmak ve önemsiz denecek az miktardaki mâl ile dahi yardımı esirgemektir.

- Kınanmaya vesile olacak şey nedir?

- Kişinin kendi nefsini koruması ve ailesinin gizli hususlarını açı­ğa çıkarmasıdır.

- Cömertlik nedir?

- Darlık ve genişlik zamanında eli açık olmaktır.

- Cimrilik nedir?

- Elindeki malı harcamayı israf savman, harcadığını da telef etmiş olduğuna inanmandır.

- Kardeşlik nedir?

- Zorlukta ve rahatlıkta vefalı olmaktır.

- Korkaklık nedir?

- Dosta karşı cüretli olmak, düşmandan ise geri durmaktır.

- Ganimet nedir?                                                  :

- Takvalı olmaya rağbet göstermek ve dünyada zahid olmaktır.

- Hilim nedir?

- Öfkeyi yutmak ve nefse hakim olmaktır.

- Zenginlik nedir?

- Az da olsa Cenâb-ı Allah'ın insana verdiği kısmete razı olmaktır. Zira zenginlik, gönül zenginliğidir.

- Fakirlik nedir?

- Kişinin nefsinin her şeye arzu duymasıdır.

- Güçlülük nedir?

- Aşın bir kuvvete sahip olmak ve insanların en kuvvetlisini yen­mektir.

- Zillet nedir?

- Sözü yerine getirme anında korkup panik göstermektir. —Cür'et nedir?

- Akranlara muvafakat etmektir.

- Külfet nedir?

- Seni ilgilendirmeyen şeyleri söylemendir.

- Onur nedir?

- Vermen gerekeni vermendir ve suçluyu affetmendir.

- Akıl nedir?

- Muhafaza edilmesini istediğin her şeyi kalbin muhafaza etmesi­dir.

- Cehalet nedir?

- İmamına düşmanlık etmen ve ona laf çevirmendir.

- Övgü nedir?

- Güzel şeyleri yapmak, çirkin şeyleri terketmektir.

- Akıllılık nedir?

- Ağırbaşlı olmak ve yöneticilere şefkatli olmaktır. İnsanlara karşı kötü zan beslemekten kaçınmaktır.

- Şeref nedir?

- Kardeşlere uymak ve komşuları muhafaza etmektir.

- Beyinsizlik nedir?

- Alçaklara uymak, adi kimselerle arkadaş olmaktır.

- Gaflet nedir?

- Mescidi terk etmen ve fesatçıya itaat etmendir. '

- Mahrumiyet nedir?

- Sana sunulan payını almamandır.

- Efendi kimdir?

- Malda ahmaklık edip ırzını önemsemeyen kimsedir. Kendisine sövülür, ama cevap vermez. Aşiretinin işlerini yürütmek hususunda devamlı çalışır, yerinden ayrılmaz.

Bundan sonra Hz. Ali, Hasan'a şöyle dedi:

- Ey oğulcuğum! Ben, Rasûlullah (s.a.v.)'m şöyle buyurduğunu işittim:

"Cahillikten daha şiddetli bir fakirlik, akıldan daha faziletli bir mal, kendini beğenmişlikten daha şiddetli bir yalnızlık, istişareden daha gü­venli bir destek, tedbir gibi bir akıl, güzel ahlak gibi bir asalet, çekingen­lik gibi bir vera7, tefekkür gibi bir ibadet ve haya gibi bir iman yoktur. İmanın başı sabırdır. Konuşmanın afeti yalandır. İlmin afeti unutmak­tır. Yumuşak huyluluğun afeti sefihliktir. İbadetin afeti ara vermektir, şerefin afeti iddia ve tekebbürdür. Cesaretin afeti taşkınlıktır. Cömert­liğin afeti başa kakmaktır. Güzelliğin afeti gururluluktur. Sevmenin afeti övünmektir." Hz. Ali, daha sonra söyle dedi:

"Ey oğulcuğum! Gördüğün bir adamı asla küçümseme. Eğer senden yaşça büyükse onu baban say. Eğer yaşça emsalin ise, o senin kardeşin­dir. Eğer yaşça senden küçükse onu oğlun say."

İşte Hz. Ali, mürüvvetle ilgili olarak oğluna bu gibi sorulan sormuş ve yukandaki tavsiyelerde bulunmuştu."

İbn Kesîr, El Bıdaye Ve'n-Nihaye, Çağrı Yayınları: 8/63-80.