Kalp krizi kan akışının kesilmesine neden olduğu için, kan akışının eski haline getirilmesi hayati önem taşır, aksi takdirde kalpte oluşacak hasar ölüme neden olabilir. Bu sebeple kalp krizi belirtileri hissedildiği an acil olarak doktora başvurulmalıdır.
Kalp Krizi Nedir?
Miyokard enfaktüsü olarak bilinen kalp krizi, koroner damarlardaki tıkanıklık sonucu kalp kasına giden oksijenle birlikte kan akışının azalması veya tamamen kesilmesi şeklindeki doku ölümü olarak tanımlanabilir. Kalp krizi sırasında özellikle birkaç dakika boyunca yaşanan göğüs ağrısı veya sıkışma hissi gibi belirtiler kalp kasının oksijensiz kalmasından kaynaklanan bir durumdur.
Kalp kasına giden oksijenin azalması, kalp kasının hasar görmesine ve ölmesine sebebiyet verir. Kan akışının azalması sadece kalbi değil vücudun diğer bölümlerindeki kan akışını da durdurarak ölümcül sonuçlar doğurabilir. Kalp krizinin ölümcül sonuçlarıyla karşılaşmamak için erken meydana gelen belirtileri tespit etmek ve vakit kaybetmeden tıbbi yardım almak kişinin hayatını kurtarmasını sağlayabilir.
Kalp Krizi Çeşitleri Nelerdir?
Koroner damarlardaki tıkanıklıkla birlikte kalp kasına giden oksijenin ve kan akışının kesilmesi durumu olan kalp krizi, kendi içinde 3 alt tipe ayrılır.
Kalp krizinin 3 çeşidi şöyledir:
ST yükselmeli miyokard enfarktüsü (STEMI)
ST segment yükselmeli miyokard infarktüsü (NSTEMI)
Koroner atardamarlarda kasılma (koroner spazm)
Kalp Krizi Nedenleri Nelerdir?
Kalp krizi, yağlı ve kolesterol içeren birikintilerin kalbe kan ve oksijen gönderen bir veya daha fazla koroner arterleri (kalp damarları) tıkaması ile meydana gelir. Bu tıkanma genellikle atardamarların iç kısmında biriken ve yapışkan bir madde olan plaklardan(yağ ve kolesterol gibi maddeler ile oluşur) kaynaklanır.
Kalp krizi yaşayan kişilerde koroner arter hastalığı görülmeyebilir ancak bu durum kalp krizi vakalarının az bir bölümünü içerir. Koroner arter hastalığıyla birlikte kalp krizi nedenleri şöyledir:
Koroner arter spazmı
Yüksek tansiyon
Kolesterol yüksekliği
Diyabet
Nadir görülen tıbbi durumlar
Travmalar
Obezite
Elektrolit dengesizliği
Kan damarlarında yırtık
Sigara ve uyuşturucu kullanımı
Hipoksi (kandaki oksijen eksikliği)
45 yaş ve üzeri olmak
Genetik faktör
Fiziksel aktivite yetersizliği
Stres
Sağlıksız beslenme
Kalp Krizi Belirtileri Nelerdir?
Kalp krizi anında belirtiler değişiklik gösterebilir, öyle ki bazen hiç belirti olmaksızın kalp krizi geçirilebilir. Belirti görüldüğünde ise hafif ya da şiddetli göğüs ağrısı, nefes darlığı, çene, boyun, sırt, kol veya omuzda ağrı, mide bulantısı, sersemlik hissi veya anormal şekilde yorgunluk kalp krizi belirtisi olarak hissedilebilir.
Yaygın kalp krizi belirtileri şunlardır:
Kalp krizinin en yaygın belirtisi göğüste ağrı, baskı ve sıkışmadır.
Nefes almayı güçleştiren nefes darlığı
Kalp krizi anında çene, sırt, boyun ve mide gibi vücut bölgelerine yayılan ağrı
Sol kolda hissedilen ağrı ve uyuşma
Midede yanma ve hazımsızlık
Mide bulantısı ve baş dönmesi
Soğuk terleme
Aşırı yorgun hissetme
Kalp Krizi Anında Ne Yapılmalı?
Ani kalp damarı tıkanmasına bağlı olarak ortaya çıkan kalp krizinde en önemli nokta, kalp ağrısı gibi belirtiler ortaya çıkar çıkmaz kişinin tam donanımlı bir hastaneye başvurması ve sağlık yardımı alması zaruridir. Zira kalp krizine bağlı ölümlerin ortalama yarısı kalp krizi başladıktan sonraki ilk saat içinde ortaya çıkar. Nitekim kalp krizinde ilk yardıma kadar erken başlanırsa, tıkanan damarı açıcı tedavi yöntemleri de en kısa sürede uygulanabilir ve kalbin hasar görmesinin önüne geçilmiş olur. Hastaya hastanede müdahalede önemli olan hızlı tanı konulması ve müdahalenin uygun bir şekilde yapılmasıdır.
Eğer kalp krizi esnasında yalnızsa;
Kalp krizi geçirdiği esnada kişinin tıkalı olan damarını açabilmek için yapacağı bir manevra yoktur.
Öncelikle ağrı başladığı anda hasta telefonla yakınlarını arayarak durumu haber vermelidir.
Bulunulan yerin kapısını aralık bırakılmalıdır. Böylece, yardıma gelecek olan kişinin işi kolaylaşmış olur.
Kuvvetli öksürük geçici olarak kan akımını artırabilir. Yeni başlamış bir pıhtıyı yerinden sökme ihtimali çok düşük olsa da kişi burun deliklerini kapatarak kuvvetli biçimde öksürmelidir.
Evde aspirin varsa, bir bardak su ile alınmalıdır.
Bunun dışında kesinlikle bir şey yiyip içilmemelidir.
Pencere açılarak odaya oksijen girmesi sağlanmalıdır.
Yardım gelmesi, yatarak ya da oturarak beklenmelidir. Kesinlikle ayakta olunmamalıdır. Zira kalp krizi ile hastaneye gelen bir hastanın bir travma sorunu olmaması gerekir. Eğer kişi düşerek başını çarpmışsa, kalp krizi ile ilgili yapılacak tedaviler, başa alınan darbe nedeniyle yapılamayabilir.
Ağrıyı azaltmak için egzersiz yapılmamalıdır.
Soğuk ya da sıcak suyun altına kesinlikle girilmemelidir. Özellikle soğuk su böyle durumlarda çok tehlikelidir. Çünkü kalp damarlarını büzer ve tıkalı olmayan damarların da daralmasına neden olabilir.
Bir kişi yanı başınızda kalp krizi geçiriyorsa;
Sağlık deneyiminiz yoksa kalp krizi geçiren birine müdahale etmeyin, başka hastalara veya kendinize ait kalp ilaçlarını vermeyin.
Hemen ambulans yardımı isteyerek hastayı en yakın tam donanımlı bir hastaneye ulaştırın.
Bu esnada, kalp krizi geçiren kişiyi uygun bir yere yatırın.
Ayaklarını kalp seviyesinin üzerine kaldırarak, kalbe daha çok kan akışının olmasını sağlamaya çalışın.
Üzerindeki sıkı olan kıyafetleri gevşetmek, kravatı çözmek gibi yardımlarda bulunun.
Önemli olan, hastayı tetkik ve tedavilerinin, yerinde ve uygun şekilde yapılabileceği bir hastaneye ulaştırmanızdır.
