Teknolojik ürünlerin sürekli yenilenmesi, kullanılmayan elektronik eşyaların çöpe atılmasına neden oluyor. Yeniçağ'da yer alan habere göre, E-atık olarak adlandırılan bu çöpler, hem çevre ve insan sağlığına zarar veriyor hem de ekonomik açıdan büyük bir kayıp oluşturuyor.
Konuyla ilgili görüşlerini paylaşan Emperor Teknoloji Genel Müdürü Özgür Yasak, e-atıkların geleceğin en büyük çevre problemlerinden biri olacağını söyledi.
“DOĞADA E-ATIKLAR ARTIYOR”
Yasak, evlerde bozulan, eskiyen ve bir daha kullanılmayacak elektronik malzemelerin biriktirildiğini ve sonunda çöpe gittiğini belirtti. “Yeni modellerin sıkça çıkması, inovasyon döngülerinin kısalması, kullanım ömrünün düşmesi ve geri dönüşüm oranlarının az olması nedeniyle doğada e-atıklar giderek çoğalıyor” dedi.
Yasak, bu ürünlerin çöpe atılmak yerine ekonomiye geri kazandırılması gerektiğini vurguladı. “Bunlar normal çöp değildir. E-atıklar tehlikeli atık kategorisindedir ve özel olarak ele alınmalıdır. Emperor teknoloji olarak Ticaret Bakanlığı onaylı lisanslı elektronik ürün yenileme firmamız MİNİÖDE ile bir yılda e-atıkları geri dönüştürerek ekonomiye 200 milyon TL’lik katkı sağladık. Bu sadece ekonomik bir yarar değil, aynı zamanda insan ve çevre sağlığını da koruyan bir faaliyet” diye konuştu.
10 MİLYAR DOLARLIK ÇÖP
Uluslararası Atık Elektrikli ve Elektronik Ekipman (WEEE) Forumu raporuna göre, geri dönüşüme gitmeyen e-atıkların dünya çapındaki ekonomik değeri yaklaşık 10 milyar dolara ulaştı. Buna göre, dünyada her yıl kişi başı ortalama 8 kilogram e-atık üretiliyor.
E-atıklar dünyadaki atıkların sadece yüzde 1’ini oluştursa da, önümüzdeki yıllarda bu miktarın hızla artacağı ve çevre ve insan sağlığı için ciddi bir risk oluşturacağı tahmin ediliyor. Ayrıca e-atıkların içinde altın, platin, bakır, nikel gibi değerli madenler bulunuyor. E-atıklardaki bu maddelerin geri dönüştürülmesiyle büyük bir ekonomik kazanç da elde edilebiliyor.
E-atıkların değerlendirilmesi ithalatı azaltarak, üretimde kullanılan malzemelerden tasarruf edilmesine ve çevrenin korunmasına da katkı sağlıyor.
YILDA 5 MİLYAR TELEFON ATILIYOR
E-atıkların içinde ağır metaller, cıva, kurşun, kobalt gibi yaklaşık 60 çeşit metal ve element bulunuyor. Bu maddeler biyosfer, toprak, su, doğa yani tüm çevre ve insan sağlığı üzerinde olumsuz etki yaratıyor. Uluslararası Atık Elektrikli ve Elektronik Ekipman Forumu’na göre 2022’de yaklaşık 5 milyardan fazla akıllı telefon kullanılmaz hale geldi. Dünya genelinde de her yıl 1 milyardan fazla cep telefonu üretiliyor ve satılıyor.
NELER E-ATIK OLARAK SAYILIYOR?
Bilgisayarlar, kablolar, tabletler, yazıcılar, cep telefonları, klavyeler, fareler, şarj cihazları, kameralar, müzik çalarlar, uzaktan kumandalar, elektrikli süpürgeler, dikiş makineleri, saç kurutma, çay, kahve makineleri, elektrikli mutfak gereçleri, uzaktan kumandalı oyuncaklar, kulaklıklar, hoparlör, video oyunları, oyun konsolları, elektrikli spor ekipmanları, çeşitli küçük ev aletleri gibi elektrikli ve elektronik tüm ürünler e-atık olarak kabul ediliyor.
