Dünya genelindeki nüfus, geçtiğimiz yıllarda 8 milyarı aşarak rekor seviyelere ulaştı. Bu artışın özellikle dikkat çeken bir yanı, yaşlı nüfusun oransal olarak hızla artmasıdır. Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu'nun (UNFPA) "2024 Dünya Nüfusunun Durumu Raporu"na göre, 65 yaş üstü nüfusun oranı son elli yılda neredeyse iki katına çıkarak %10,3'e ulaşmış durumda. Gelecek yıllarda bu trendin daha da ivme kazanarak devam etmesi bekleniyor.
Yaşlanma eğilimi, özellikle gelişmiş bölgelerde belirgin bir şekilde gözlemlenmektedir. Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya'nın bazı bölgelerinde yaşlı nüfusun oranı, sağlık hizmetleri, emeklilik planlamaları ve işgücü dinamikleri üzerinde önemli zorluklar yaratmaktadır. Bu durum, gelecekte sosyal güvenlik sistemlerinin ve ekonomik planlamaların yeniden gözden geçirilmesini gerektirebilir.
Küresel doğurganlık oranlarındaki düşüş, nüfus yaşlanmasının ana nedenlerinden biridir. Kadın başına düşen ortalama çocuk sayısı, aile planlaması, eğitim ve ekonomik faktörlerdeki değişimlerle birlikte yaklaşık 2,3 seviyesine gerilemiştir. Bu durum, gelişmiş bölgelerdeki doğurganlık oranlarının 1,5 çocuğa kadar düşmesine yol açmıştır.
Afrika kıtası, nüfusun en hızlı büyüdüğü bölge olarak öne çıkmaktadır. Özellikle Nijerya, Etiyopya ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti gibi ülkelerdeki yüksek doğurganlık oranları, önümüzdeki yıllarda önemli nüfus artışlarına neden olabilir. Diğer yandan, Asya'da Hindistan ve Çin gibi büyük nüfuslu ülkelerde doğurganlık oranlarının düşmesiyle birlikte nüfus artış hızında yavaşlama gözlemlenmektedir.
Nüfusun yoğunlaştığı ve seyrekleştiği bölgeler arasında büyük farklılıklar bulunmaktadır. Küresel nüfusun %55'i kentsel alanlarda yaşamaktadır ve bu oranın önümüzdeki yıllarda artması beklenmektedir. Örneğin, Tokyo, Yeni Delhi ve Şanghay gibi mega şehirler küçük alanlarda milyonlarca insanı barındırmaktadır. Diğer yandan, Kanada, Avustralya ve Rusya gibi geniş coğrafyalı ülkeler seyrek nüfuslu bölgeler olarak öne çıkmaktadır.
Sonuç olarak, küresel nüfusun yaşlanma eğilimi, dünya genelindeki sosyal, ekonomik ve sağlık sistemleri üzerinde derin etkiler yaratmaktadır. Bu durum, gelecekteki politika ve planlamalarda yaşlı nüfusun ihtiyaçlarına daha iyi cevap verebilmek için dikkatle ele alınmalıdır. Birleşmiş Milletler'in "Dünya Nüfus Günü" teması olan "Umut İplikleri", bu zorlukların üstesinden gelmek için yapılan çabalara dikkat çekmektedir.
Kaynak: AA
