Yaz ayları ile birlikte, sıcaklıkların etkisiyle birçok insan sıcakların getirdiği hastalıkları yaşayabiliyor. Burada en temel korunma yöntemi kirli ortamlardan uzak durmak. Özellikle çöplerin konteynerlara değil, sışına atıldığı yerlerden uzak durulması son derece önemli. Bunun yanı sıra evcil hayvanlarda da sıcak havalarla birlikte bazı parazitler ortaya çıkabiliyor. Hem temiz bir ortamda bulunmak hem de evcil hayvanların sağlık durumlarının düzenli bir şekilde takip edilerek tedavilerinin yapılması hem insanlar hem de evcil hayvanlar için son derece önemli.
Bunun yan sıra güneşli ve sıcak havalarda dışarıda vakit geçirmenin de bazı hastalıkları tetiklediği biliniyor. Özellikle halk arasında güneş geçmesi adı verilen rahatsızlık isnanları sond erece olumsuz etkilerken, bu hastalığın da tetiklediği birçok rahatsızlık var.
İşte yaz ayları ile birlikte gelen hastalıklar:
1. ISI BİTKİNLİĞİ
Yüksek ısının yol açtığı hafif derecede rahatsızlık halidir. Terleme ile fazla miktarda su, tuz kaybına bağlıdır. Yaşlı insanlarda ve yüksek tansiyonlu hastalarda daha önem kazanır.
Şikayetler ve Bulgular:
Aşırı terleme
Kas krampları
Baş ağrısı
İleri halsizlik
Baş dönmesi
Tedavi:
Hasta, güneşten uzaklaştırılmalı, klimalı veya serin ortama götürülmeli
Soğuk suyla duş,
İstirahat (şikayetler kayboluncaya kadar istirahat edilmeli; hareket şikayetleri artırır, durumu ağırlaştırır.)
Bol sıvı, en iyisi soğuk ama çok soğuk olmayan su, yudum yudum (mide krampını engellemek için) fakat yeterli miktarda içilmeli. Sıvı kaybına neden olabilecekleri için alkol, kafein ve şekerli içeceklerden kaçınılmalı.
Şikayet ve bulgular 1 saatten fazla devam eder veya artarsa tıbbi yardım istenilmeli.
2. SICAK KRAMPLARI
Kas krampları aşırı sıcağa maruz kalanlarda ileri derecede tuz kaybına bağlı olarak gelişir. Özellikle kollar, bacaklar ve karında görülür. Daha çok yüksek sıcaklıklarda ağır iş veya egzersiz yapanlarda görülür. Beraberinde bitkinlik, aşırı terlemede bulunur.
Tedavi yukarıdaki gibidir.
3. SICAK ÇARPMASI
Ciddi bir durumdur. Vücudun sıcaklığını sabit tutma yeteneği kaybolmuştur. Vücut ısısı 41 oC veya daha fazladır. Acil tedavi uygulanmazsa ölüm veya kalıcı hasar oluşur.
Şikayetler ve Bulgular:
39 oC üstünde ateş
Kırmızı, sıcak ve kuru cilt
Zonklayıcı baş ağrısı
Hızlı nabız
Bulantı
Baş dönmesi
Şuur bozukluğu
Tedavi:
Sıcak çarpması potansiyel olarak ölümcüldür. Böyle durumda olan bir hastayı süratle güneş veya ısı kaynağından uzaklaştırırken bir taraftan da tıbbi yardım çağrılmalıdır. Mümkün olan en kısa sürede, vücut soğutma teknikleri ile hastanın vücut ısısı düşürülmelidir:
Sıcak çarpması ciddi bir durumdur. Vücudun sıcaklığını sabit tutma yeteneği kaybolmuştur. Vücut ısısı 41 oC veya daha fazladır. Acil tedavi uygulanmazsa ölüm veya kalıcı hasar oluşur.
Hasta soğuk ortama alınmalı ve soğutulmalıdır. Klimalı ortam yoksa gölge yere alınmalı, soğuk suyla duş yaptırılmalı (bilinç bulanık olabileceği için asla tek başına bırakılmamalı), duş olanağı yoksa elbiseleri çıkarılmalı vücuduna soğuk su veya buz konmalı veya bahçe hortumuyla soğuk su ile yıkanmalı. (Bulunulan ortamda nem düşük ise hastaya ıslak ince bir örtü örtülüp vantilatör ile de soğutulabilir ama bu yöntem yüksek nemli ortamlarda işe yapamaz aksine zararlı bile olabilir)
Sıcaktan etkilenme riskini artıran faktörler:
Havanın her zaman sıcak olmadığı yerlerde yaşayanlar (bu insanlar sıcak havaya daha tahammülsüzdür),
Yaş (yaşlılar ve 4 yaşa kadar çocuklar daha duyarlı),
Kalp yetmezliği,
Şişmanlar (obezler),
Akıl sağlığı bozuk olanlar,
Güneşe veya sıcaklığa duyarlığı artıran ilaç alanlar,
Hipertansiyonda kullanılan ilaçlar
Ateşi olanlar, güneş yanığı olanlar, sıvı kaybı olanlar, alkol almış olanlar.
MEHMET FENER
