Mısır’ın Somali’ye Asker Gönderme Hamlesi: Stratejik Bir Adım mı?
Mısır’ın Somali’ye asker gönderme kararı, Doğu Afrika’da artan gerilimlerin ve Etiyopya ile yaşanan anlaşmazlıkların gölgesinde gerçekleşiyor. 2024 yılına girerken, bölgede bir dizi yeni gelişme, diplomatik ve askeri adımları kaçınılmaz hale getirdi. Peki, Mısır neden Somali’ye asker gönderiyor ve bu adımın arkasındaki sebepler neler?
Etiyopya ve Somaliland Anlaşması: Bölgedeki Gerginliği Tetikleyen Gelişme
1 Ocak 2024 tarihinde Etiyopya ile Somaliland arasında bir ortak mutabakat imzalandı. Bu anlaşmaya göre Etiyopya, Somaliland'ın bağımsızlığını tanıma karşılığında 50 yıllık bir anlaşma yaptı. Bu anlaşma, Somaliland'ın denize açılan limanlarını kullanma ve aynı zamanda bir askeri üs inşa etme imkânını tanıyor. Bu hamle, Somali ile Etiyopya arasındaki ilişkileri daha da gerginleştirdi.
Somali’nin Tepkisi: Egemenlik Hakları ve Güvenlik Endişeleri
Somali, Somaliland'ın bağımsızlığını tanıyan Etiyopya'ya sert bir şekilde karşı çıktı. Bu durumu egemenlik haklarının ihlali olarak nitelendiren Somali, Etiyopya'nın bu girişimini, ülkede faaliyet gösteren terör örgütü eş-Şebab’a destek olarak yorumladı. Mogadişu’daki yönetim, Etiyopya’yı Somali’nin iç işlerine karışmakla suçladı ve bölgede daha geniş çaplı bir güvenlik tehdidinin ortaya çıkabileceği endişesini dile getirdi.
Etiyopya’nın Yanıtı: Bölgesel Güç Dengeleri
Etiyopya ise bu suçlamaları kabul etmeyerek, Somali’de eş-Şebab’a karşı mücadelede Afrika Birliği’nin barış gücü olan ATMIS’e destek verdiğini belirtti. Ancak Etiyopya, Somali’de oluşturulan yeni görev gücü AUSSOM’a karşı mesafeli bir tutum sergiliyor. Bu tutum, Somali’nin de dikkatini çekmiş durumda.
Mısır ve Somali Arasındaki Askeri İşbirliği: Yeni Bir Cephe mi Açılıyor?
Etiyopya ile Somaliland arasında imzalanan bu anlaşmanın ardından, Somali'nin yeni bir güvenlik partneri bulma arayışı hızlandı. Somali, Etiyopya'nın AUSSOM’a katılma konusundaki isteksizliğinden doğan boşluğu Mısır ile doldurmayı planlıyor. Mısır ile Somali arasında yapılan askeri anlaşma, Mısır’ın Somali’ye asker göndermesini öngörüyor.
Mısır ve Etiyopya Arasındaki Baraj Krizi: Gerginliğin Arka Planı
Mısır’ın Somali’ye asker göndermesine Etiyopya ise şiddetle karşı çıkıyor. Bu karşıtlık, yalnızca Somaliland mutabakatıyla ilgili değil. Büyük Rönesans Barajı meselesi, Mısır ile Etiyopya arasında yıllardır süregelen bir sorun olarak dikkat çekiyor. Etiyopya’nın Nil Nehri üzerinde inşa ettiği baraj, Mısır’ın su kaynaklarına doğrudan bir tehdit olarak görülüyor. Bu nedenle, Mısır’ın Etiyopya’ya karşı attığı askeri adımlar, stratejik bir hamle olarak değerlendiriliyor.
Sudan’daki İç Savaş: Bölgesel Dengeyi Sarsan Bir Diğer Faktör
Bölgedeki bir başka önemli gelişme ise Sudan’da devam eden iç savaş. Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdülfettah el Burhan ile isyancı Hızlı Destek Güçleri lideri Hemedti arasındaki barış görüşmeleri yine başarısızlıkla sonuçlandı. ABD, Suudi Arabistan ve Mısır’ın arabuluculuk girişimleri sonuçsuz kalmış durumda.
Hemedti ve Darfur’daki İsyan: Sudan’ın Karanlık Yüzü
Ömer el Beşir döneminde Cancevid milislerinin lideri olarak bilinen Hemedti, Darfur’da yaşanan katliamlarla adını duyurmuştu. Hemedti, daha sonra Sudan hükümetine karşı isyan başlatarak bölgedeki iç savaşı körükledi. Bölgeye dair barış umutları her geçen gün daha da sönüyor.
Burkina Faso’da Katliam: El Kaide ve Bölgedeki Güç Dengeleri
Burkina Faso’nun kuzeyinde El Kaide bağlantılı bir grup tarafından gerçekleştirilen saldırıda 200’den fazla sivil hayatını kaybetti. Burkina Faso’nun yeni lideri İbrahim Toure’nin bu saldırıya karşı verdiği tepki, ülkede tartışmalara yol açtı. Toure, Fransa ve ABD ile askeri işbirliğini sona erdirmiş ve Rusya ile paralı askerlerden oluşan Wagner grubunu ülkeye davet etmişti. Ancak Wagner’in başarısız operasyonları, bölgede terör örgütlerinin daha da güçlenmesine yol açtı.
Namibya’nın Kuraklık Krizi: Vahşi Yaşamın Yok Olma Tehlikesi
Namibya, son 50 yılın en kurak dönemini yaşıyor. Ülkenin ekosistemini dengelemek adına hükümet, aralarında fil, zebra ve su aygırlarının da bulunduğu 700 hayvanın itlaf edilmesine karar verdi. Ancak bu karar, çevreciler tarafından büyük tepkiyle karşılandı. Namibya hükümeti, hayvanların su ihtiyaçlarını karşılamak için mobil su kaynakları kurmayı planlıyor.
ABD ve MPOX Aşı Krizi: Afrika’ya Geciken Yardım
2024 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde ortaya çıkan ve hızla yayılan Maymun Çiçeği virüsü, Afrika’da endişe yaratmış durumda. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), hastalığı küresel bir sağlık acil durumu olarak tanımladı. ABD’nin Afrika’ya MPOX aşılarını geç göndermesi, bölgedeki devletlerin tepkisini çekti. ABD’nin diğer ülkelere öncelik vermesi, Afrika’da diplomatik krize neden oldu.
Uganda ve Güney Sudan’ı Birbirine Bağlayan Köprünün Çökmesi
Uganda ile Güney Sudan’ı birbirine bağlayan Atepi Köprüsü, aşırı yağışlar nedeniyle çöktü. Köprünün çökmesi, bölge halkını zor durumda bıraktı. Özellikle çiftçiler, öğrenciler ve askeri personel bu köprüyü sıkça kullanıyordu. Şu an için bölgedeki ulaşım tamamen durmuş durumda.
Sonuç: Doğu Afrika’da Artan Gerilim ve Bölgesel Dönüşüm
Mısır’ın Somali’ye asker göndermesi, Doğu Afrika’daki gerilimlerin daha da tırmanmasına yol açabilecek bir adım olarak karşımıza çıkıyor. Etiyopya ile Somaliland arasında imzalanan anlaşmanın ardından, bölgedeki güç dengeleri hızla değişiyor. Büyük Rönesans Barajı’ndan Sudan’daki iç savaşa, Burkina Faso’daki terör saldırılarından Namibya’daki ekolojik krize kadar pek çok faktör, bölgedeki istikrarı tehdit ediyor.
Sıkça Sorulan Sorular
1. Mısır neden Somali’ye asker gönderiyor?
Mısır, Somali ile yaptığı askeri anlaşma gereği bölgeye asker gönderiyor. Bu, Etiyopya ile yaşadığı Büyük Rönesans Barajı krizinin bir uzantısı olarak değerlendiriliyor.
2. Etiyopya neden Somaliland ile anlaşma yaptı?
Etiyopya, Somaliland'ın bağımsızlığını tanıyarak 50 yıllığına limanlarını kullanma hakkı elde etti ve askeri üs inşa etme imkanı kazandı.
3. Mısır ile Etiyopya arasındaki Baraj Krizi nedir?
Etiyopya’nın Nil Nehri üzerinde inşa ettiği Büyük Rönesans Barajı, Mısır’ın su kaynaklarına tehdit oluşturuyor. Bu durum, iki ülke arasında uzun süredir devam eden bir anlaşmazlık.
4. Sudan’daki iç savaşın sebebi nedir?
Sudan’daki iç savaş, Hızlı Destek Güçleri lideri Hemedti ile Egemenlik Konseyi Başkanı Abdülfettah el Burhan arasındaki anlaşmazlıklardan kaynaklanıyor.
5. MPOX virüsü nedir ve nasıl yayılıyor?
MPOX, Maymun Çiçeği virüsünün bir varyantıdır ve Afrika’da maymun, fare ve sincaplardan insanlara bulaşıyor.
