İşsizlik maaşı nedir, nasıl başvurulur, kimler başvurabilir?

Belli şartlara bağlı olan işsizlik ödeneğini almak için neler gerektiği işçiler tarafından sorgulanıyor. Peki, işsizlik maaşı nasıl alınır?

İşsizlik maaşı; işten çıkartılan ve belirli şartları karşılayan çalışanların işsiz kaldıkları dönem içerisinde yeni iş bulana kadar asgari düzeyde geçinmeleri amacı ile verilen ücreti ifade etmektedir. İfade edildiği üzere işsizlik maaşı ile amaçlanan asıl husus, işten çıkartılan sigortalı çalışanın yeni bir iş bulana kadar geçimini idame ettirebilmesidir. Peki İŞKUR işsizlik maaşları ne kadar? İşsizlik parası nasıl alınır kimler alır şartları neler? İşte işsizlik maaşının bilinmesi gerekenleri.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), nisan-haziran dönemine ilişkin iş gücü istatistiklerini açıkladı. İşsizlik oranı, 2023'ün ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 0,3 puan azalışla yüzde 9,7 oldu. Bu dönemde işsiz sayısı 3 milyon 400 bin kişiye geriledi.

İŞSİZLİK ÖDENEĞİNİ ALANLAR HANGİ HAKLARA SAHİP OLURLAR?

İşsizlik maaşı alan kişiler bu süreçte şu haklara da sahip olur:

Genel sağlık sigortası (Kişinin yakınları da bu sağlık sigortası kapsamındadır.)

İş bulmayı kolaylaştıracak, bölge ve uzmanlık bazlı çalışan yerleştirme sistemine dahil olmak

Mesleki geliştirme, yetiştirme ve edindirme eğitimi alabilmek

İŞSİZLİK MAAŞI BAŞVURUSU KAÇ GÜN İÇİNDE YAPILMALI? NE ZAMAN YAPILIR?

İşsizlik maaşı almak isteyen işsiz kişi işten ayrıldıktan en geç 30 gün sonra başvuru yapabilir. 30 günlük süre sonunda yapılan başvurular gecikmiş sayılır. Kişinin işsizlik maaşı alabileceği gün sayısı belirlidir ve geç kalınan günler bu süreden düşülür. Örneğin 600 gün boyunca işsizlik sigortası ödeyen bir kişi 180 gün boyunca işsizlik maaşı alır, fakat işten çıkarıldıktan sonra başvuruyu 30 gün içerisinde yapmaz ve 10 gün geciktirirse 180 gün 170 güne düşer.

İŞSİZLİK MAAŞI ŞARTLARI NELERDİR?

İşsiz duruma düşen kişinin işsizlik ödeneği alabilmek için sağlaması gereken şartlar şu şekildedir:

Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmış olmak. Kendi isteğiyle istifa eden ya da kendi hatası sebebiyle işten çıkarılan kişiler işsizlik maaşı alamaz.

İşten çıkarılmadan önceki son 120 günde çalışmış olmak

İşten çıkarılmadan önceki üç yıl içerisinde en az 600 gün işsizlik sigortası yatırmış olmak

İşten çıkarıldıktan sonra en geç 30 gün içerisinde İŞKUR’a elektronik ortamda ya da şahsen başvurmuş olmak.

İŞSİZLİK MAAŞI BAŞVURUSU İÇİN GEREKLİ BELGELER NELERDİR?

İşsizlik maaşı için başvuru sırasında istenilen belgeler şu şekildedir:

İşten ayrılış bildirgesi (e-Devlet üzerinden alınabilir)

İşsizlik maaşı dilekçesi

İşsizlik maaşı başvuru formu (e-Devlet üzerinden alınabilir)

Nüfuz cüzdanı

İŞSİZLİK MAAŞI 2023 NE KADAR?

İşsizlik maaşı çalışanın son dört aylık maaşlarının nitelediği ortalama kazancın %40’ı şeklinde ödenir. 2023 yılında son 4 ay boyunca en düşük brüt asgari ücretle çalışan bir kişi için 4.003,20 TL işsizlik ödeneği hesaplanır. İşsizlik ödeneğinden % 0,759 oranında damga vergisi alınır.

İŞSİZLİK MAAŞI İÇİN NEREYE BAŞVURULUR?

İşsizlik maaşı alabilmek için işten çıkarıldıktan sonra 30 gün içerisinde İŞKUR birimine başvuru yapılmalıdır.

ONLİNE İŞSİZLİK MAAŞI BAŞVURUSU NEREDEN YAPILIR?

İnternet üzerinden işsizlik maaşı başvurusu İŞKUR’a ait web sitesi üzerinden yapılır. www.iskur.gov.tr adresi başvuru için kullanılabilir.

İŞSİZLİK MAAŞI BAŞVURUSU E-DEVLET’TEN YAPILIR MI?

İnternet üzerinden yapılacak işsizlik maaşı başvuruları İŞKUR’a ait web sitesi üzerinden (www.iskur.gov.tr) yapılmalıdır. Başvuru işlem ekranına e-Devlet üzerinden de ulaşılabilir. e-Devlet üzerinden başvuru yapabilmek için e-Devlet’te yer alan ‘Kurumlar’ kısmındaki İŞKUR bölümüne girmek yeterlidir.

İŞSİZLİK MAAŞINA NASIL BAŞVURULUR?

Online işsizlik maaş başvurusu şu şekilde yapılır:

 İŞKUR web sitesi üzerinden ‘İş Arayan’ olarak giriş yapılır. Böyle bir seçenek görünmüyorsa ilk olarak ‘İnternet Şubesi’ butonuna tıklanır ve giriş ekranı belirir.

‘Bireysel Kullanıcı’ kısmından ‘İşsizlik Ödeneği Başvurusu’ bölümüne tıklanır.

Bu aşamada ekranda bir bilgi formu belirir. Bu form okunduktan sonra onay butonuna tıklanır ve bir sonraki aşamaya geçilir.

Ekranda beliren alana iş fesih tarihi girilir. İş fesih tarihi kişinin işten çıkarıldığı tarihtir. Bununla beraber aynı ekranda istenilen alanlara bilgiler doğru ve eksiksiz bir şekilde girildikten sonra ‘İlerle’ butonu seçilir. Kişinin çıkarıldığı iş yerinin ili ve ilçesi girilir. Sonrasında ‘Kaydet’ butonuna tıklanır ve başvuru tamamlanır. Kişinin cep telefonuna bilgilendirme SMS’i gönderilir. İŞKUR şubelerinden işsizlik maaşı başvurusu için işsizlik maaşı dilekçesi, nüfuz cüzdanı ve e-Devlet’ten alınacak işten ayrılış bildirgesi ile işsizlik maaşı formu temin edilmeli ve en yakın İŞKUR şubesine teslim edilmelidir.

İŞSİZLİK MAAŞI BAŞVURUSU NASIL TAKİP EDİLİR?

İşsizlik maaşı başvuruları e-Devlet üzerinden takip edilebilir. e-Devlet sistemine T.C. kimlik numarası ve e-Devlet şifresi ile giriş yapılabilir. e-Devlet şifresi PTT şubelerinden 2 TL karşılığında alınabilir.

İŞSİZLİK MAAŞI BAŞVURUDAN KAÇ GÜN SONRA ALINIR?

İşsizlik maaşı başvurularının ne zaman sonuçlanacağı ve kişinin ne zaman maaş almaya başlayacağı değişiklik gösterebilir. Genel olarak başvurunun onaylanması 10-15 gün sürer fakat yoğunluğa göre bu süre değişiklik gösterebilir ve bir aya kadar uzayabilir.

İŞSİZLİK MAAŞI NASIL HESAPLANIR?

İşsizlik maaşı çalışan kişinin son dört ay boyunca aldığı ve prime esas tutulan maaşın ortalama günlük denginin %40’ı şeklinde hesaplanır. Şu örnek üzerinden işsizlik maaşı hesaplanması görülebilir:

4 ay boyunca aynı işyerinde 6.000 TL maaş karşılığında çalışan ve işten çıkarılan bir işçi için:

Dört aylık brüt ücret: 6.000 TL

Brüt ücretin %40’ı: 2.400 TL

Damga vergisi (%0,759) : 18,22 TL

2.400 – 18,22 = 2.381,79

İşçi 2.381,79 TL işsizlik maaşını aylık olarak alır.

İşsizlik maaşı aylık brüt maaş tutarının %80’ini geçemez. Yani 6.000 TL maaş alan bir çalışan hangi şartları taşırsa taşısın işten çıkarıldığında en fazla 4.800 TL işsizlik maaşı alabilir.

İŞSİZLİK MAAŞI KAÇ AY ALINIR?

İşsizlik maaşının ne kadar süre boyunca ödeneceği kişinin durumuna göre değişiklik gösterir. İşten çıkmadan önceki son üç yıl içerisinde:

600 gün boyunca sigortalı çalışmış ve işsizlik sigortası primlerini ödemiş kişiye 180 gün,

900 gün boyunca sigortalı çalışmış ve işsizlik sigortası primlerini ödemiş kişiye 240 gün,

1080 gün boyunca sigortalı çalışmış ve işsizlik sigortası primlerini ödemiş kişiye 300 gün boyunca işsizlik maaşı ödenir.

İŞSİZLİK MAAŞI KESİLİR Mİ? HANGİ DURUMLARDA İŞSİZLİK MAAŞI KESİLİR?

İşsizlik ödeneği şu durumlarda kesilir:

İşsizlik süresinde İŞKUR tarafından teklif edilen, bir önceki işin maaşına, çalışma koşullarına yakın olan ve ikamet edilen yerin belediye mücavir sınırları içerisinde yer alan işi haklı bir neden olmaksızın reddetmek.

 İşsizlik maaşı alırken aynı zamanda denetimsiz şekilde başka bir işte çalışmak.

İşsizlik ödeneği alırken başka bir kurumdan ‘emeklilik’ adı altında yaşlılık aylığı almak.

İşsizlik süresinde İŞKUR tarafından verilen mesleki yetiştirme, edindirme ve geliştirme eğitimlerini haklı bir neden olmadan reddetmek, eğitimlere devam etmemek, kurum tarafından yapılan çağrıları cevaplamamak, istenilen bilgi ve belgeleri belirtilen süre içerisinde vermemek.