Çoğu insan için halüsinasyonlar gerçekte orada olmayan şeyleri görmek anlamına gelmektedir. Ama halüsinasyon bundan çok daha fazlasını içerir. Halüsinasyonlar olmayan bir şeye dokunduğunuz veya hatta kokladığınızı bile hissettirebilir.
Halüsinasyon görmeye neden olan birçok farklı neden vardır. Şizofreni adı verilen bir akıl hastalığı, Parkinson hastalığı, epilepsi gibi bir sinir sistemi sorunu bu nedenlerden bazılarıdır.
Siz veya sevdiğiniz birisi halüsinasyon görüyorsa, bir doktora görünmesinde fayda vardır. Halüsinasyonları kontrol etmeye yardımcı olan tedaviler alabilirsiniz, ancak çoğu halüsinasyonun çözümü sorunun arkasında yatan nedene bağlıdır. Birkaç farklı halüsinasyon türü bulunmaktadır.
Halüsinasyon Görme Nedenleri
Halüsinasyonlar çoğunlukla şunlardan kaynaklanır:
Şizofreni. Şizofreni hastalarının %70'inden fazlası görsel halüsinasyonlar görür ve %60-90'ı sesler duyar. Ancak bazıları orada olmayan şeylerin kokusunu alabilir ve tadabilir.
Parkinson hastalığı. Parkinson hastalığına sahip insanların yarısına kadarı bazen orada olmayan şeyler görür.
Alzheimer hastalığı ve diğer demans türleri, özellikle Lewy vücut demansı. Beyinde halüsinasyonlara neden olabilecek değişikliklere neden olurlar. Hastalığınız ilerlediğinde halüsinasyonların gerçekleşmesi daha olası olabilir.
Migren. Bu tür baş ağrısı olan kişilerin yaklaşık üçte birinde ayrıca bir tür görsel halüsinasyon olan bir "aura" vardır. Çok renkli bir ışık hilal gibi görünebilir.
Beyin tümörü. Nerede olduğuna bağlı olarak, beyin tümörleri farklı halüsinasyonlara neden olabilir. Görmeyle ilgili bir alandaysa, gerçek olmayan şeyler görebilirsiniz. Ayrıca ışık noktaları veya şekilleri de görebilirsiniz. Beynin bazı bölgelerindeki tümörler koku ve tat halüsinasyonlarına neden olabilir.
Charles Bonnet sendromu. Bu durum, makula dejenerasyonu, glokom veya katarakt gibi görme sorunları olan kişilerin halüsinasyon görmelerine neden olur. İlk başta, bunun bir halüsinasyon olduğunu fark etmeyebilirsiniz, ancak sonunda gördüklerinizin gerçek olmadığını anlarsınız.
Epilepsi. Bu bozukluğa eşlik eden nöbetler, halüsinasyon görme riskini artırabilir. Halüsinasyonun türü, epilepsi nöbetinin beyninizin hangi bölümünü etkilediğine bağlıdır.
Halüsinasyon Tipleri
Olmayan Sesler Duymak (İşitsel Halüsinasyonlar)
Seslerin zihninizin içinden veya dışından geldiğini hissedebilirsiniz. Birbiriyle konuşan kişilerin seslerini duyabilir veya sesler size bir şey yapmanızı söylüyorlarmış gibi hissedebilirsiniz.
Elinizde veya tanıdığınız birinin yüzünde sürünen böcekler gibi başkalarının görmediği şeyleri görmek
Yanlış şekle sahip nesneleri veya normalde olmayan şekillerde hareket eden nesneler görmek
Bazen görsel halüsinasyonlar ışık parlamaları gibi görünürler. "Oksipital" adı verilen nadir bir nöbet türü, parlak renkli noktalar veya şekiller görmenize neden olabilir.
Kokunun etrafınızdaki bir şeyden veya kendi vücudunuzdan geldiğini düşünebilirsiniz.
Yediğiniz veya içtiğiniz bir şeyin tuhaf bir tadı olduğunu hissedebilirsiniz.
Olmayan Teması Hissetmek (Dokunsal veya Somatik Halüsinasyonlar)
Etrafta kimse yokken bile gıdıklandığınızı düşünebilir veya cildinizin üzerinde veya altında böceklerin gezindiğini hissedebilirsiniz. Yüzünüzde gerçek olmayan bir sıcak hava patlaması hissedebilirsiniz.
İlk olarak, doktorunuzun halüsinasyonlarınıza neyin sebep olduğunu bulması gerekir. Doktorunuz tıbbi geçmişinizi inceleyecek ve fizik muayene gerçekleştirecek, sonra belirtilerinizi soracaktır.
Sorunu anlamaya yardımcı olmak için bazı testler gerekebilir. Örneğin, bir EEG veya elektroensefalogram, vücudunuzdaki olağandışı elektriksel aktivite kalıplarını kontrol ederek halüsinasyonlarınızın nöbetlerden kaynaklanıp kaynaklanmadığını gösterebilir.
Vücudunuzun içinin görüntülerini oluşturabilmek için güçlü mıknatıslar ve radyo dalgaları kullanan bir manyetik rezonans görüntüleme (MR) gerçekleştirilebilir. Bir beyin tümörü veya felçli küçük bir alan gibi durumların halüsinasyona neden olup olmadığını gösterebilir.
Doktorunuz halüsinasyonlara neden olan durumu tedavi edecektir. Halüsinasyon tedavisi, aşağıdakileri içerebilir:
Şizofreni veya Alzheimer hastalığı için kullanılan ilaçlar
Epilepsi tedavisinde kullanılan nöbet önleyici ilaçlar
Makula dejenerasyonu, glokom ve katarakt tedavisi
Tümörleri tedavi etmek için cerrahi veya radyasyon tedavisi
Migrenli kişiler için triptanlar, beta blokerler veya antikonvülsanlar olarak adlandırılan ilaçlar
Doktorunuz Parkinson hastalığı olan bazı kişileri etkileyen psikozla bağlantılı halüsinasyonları ve sanrıları tedavi etmekte kullanılan bazı ilaçları reçete edebilir.
Bir terapistle gerçekleştireceğiniz tedavi seansları da halüsinasyonlardan kurtulmanıza yardımcı olabilir. Örneğin, düşünce ve davranıştaki değişikliklere odaklanan bilişsel davranışçı terapi, bazı kişilerin halüsinasyonlarını daha iyi yönetmesine yardımcı olur.