TMMOB Gaziantep İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Burkay Güçyetmez 8 Mayıs 2024 tarihinde Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen “Deprem ve Depremin İnşaat Sektörüne Etkileri” konulu çalıştayı referans göstererek belediyelerin önceliğinin depreme dirençli kentler oluşturmak olması gerektiğini vurguladı. Güçyetmez, yerinde dönüşüm modelinin uygulanmasının kaçınılmaz olduğunu ve bunun için gerekli kararların bir an önce alınması gerektiğini belirtti.
Yerinde Dönüşüm Modeli Acilen Uygulanmalı
Güçyetmez, mevcut durumda yerinde dönüşüm modelinin işlevsel olmadığını ve bu modelin hayata geçirilmesi için teşvik edici unsurların devreye sokulmasının elzem olduğunu söyledi. Depremin üzerinden geçen 15 aylık sürede, vatandaşların çaresiz kaldığını ve bu durumun sosyolojik ve psikolojik etkilerinin de dikkate alınması gerektiğini ifade etti.
Ekonomik Sıkıntılar ve Deprem Etkileri
Var olan ekonomik sıkıntıların deprem sonrası daha da ağırlaştığını belirten Güçyetmez, bu durumun toplumun genel moralini ve dayanıklılığını olumsuz etkilediğini söyledi. Artan intihar vakalarının bu tabloyla doğrudan ilişkili olduğunu vurgulayan Başkan, yerinde dönüşüm modelinin teşvik edici unsurlarının hayata geçirilmesi gerektiğini yineledi.
Teşvik ve Kredi Destekleri Yetersiz
Mevcut 750 bin lira teşvik ve 750 bin lira kredi desteğinin vatandaşın alım gücünü artırmak için yeterli olmadığını belirten Güçyetmez, bu rakamların yerinde dönüşüm modelinin işleyişini tıkadığını söyledi. Ayrıca, Belediye Meclislerinde yerinde dönüşüm modeli için aşağıdaki maddelerin onaylanması gerektiğini ifade etti:
- Taban Alan Katsayısı (TAKS) Uygulaması: Parsellerde konsol yapılmaması şartıyla TAKS oranı 0,45 olarak uygulanabilir.
- Kat Yüksekliği Artışı: Mevcut imar planı ve notlarına +2 kat ilave edilerek yapı ruhsatı alınabilir.
- Yeşil Balkon Kullanımı: Bu parsellerde yeşil balkon uygulaması devreye sokulabilir.
- Blok Boyu ve Derinliği Düzenlemeleri: Planlı alanlar imar yönetmeliği hükümleri çerçevesinde düzenlenebilir.
İnşaat Emsali ve Vergi Düzenlemeleri
Yıkılmış ve/veya yıkılacak olan ağır ve orta hasarlı binaların yerinde dönüşümünde inşaat emsaline 1.20 artırım uygulanmasının yerinde dönüşümü teşvik edeceğini belirten Başkan, inşaat sektörünün maliyetlerini düşürücü ek tedbirlerin de düşünülmesi gerektiğini söyledi. Örneğin, KDV oranlarının düşürülmesi gibi vergi yükümlülüklerinin azaltılması gerektiğini ifade etti.
Siyasi İrade ve Kamusal Fayda
Çalıştayın sonuçlarına göre, alınan +2 kat ilave ve 1.20 emsal artışı kararlarının henüz gündeme alınmadığını belirten Başkan, bu durumda yapılan çalıştayın depremzede vatandaşlar için anlamının kalmadığını ifade etti. Başkan, kentte siyasi parti fark etmeksizin sağlam, kararlı ve istikrarlı bir siyasi irade ile kamunun ihtiyaç ve menfaatlerini gözeten, vatandaşın çaresizliğini gören ve meseleleri bütüncül ve bilimsel bakış açısıyla ele alabilen bir anlayışa ihtiyaç olduğunu vurguladı.
