KAHRAMANMARAŞ DEPREMİ ASRIN FELAKETİ OLARAK KAYITLARA GEÇTİ
Aytek, “6 Şubat 2023 Pazarcık ve Elbistan merkezli depremlerde resmî rakamlara göre Türkiye’de en az 50 bin, Suriye'de ise en az 8 bin 476 kişi hayatını kaybetti ve toplam 122 binden fazla kişi ise yaralandı. Depremlerin ardından büyüklüğü 6,7 Mw 'e kadar varan 40 binden fazla artçı sarsıntı gerçekleşti. Cumhuriyet tarihinde gerçekleşmiş en büyük ve en şiddetli deprem olup asrın felaketi olarak kayıtlara geçti. Türkiye'de bu depremlerden 13,5 milyon kişi doğrudan etkilendi, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, depremden etkilenen 11 ilde 1 milyon 430 bin 363 binanın hasar tespitini yaptı. 507 bin bağımsız bölümden oluşan 227 bin 27 binanın yıkık, acil yıkılacak ve ağır hasarlı olduğunun tespit edildiğini bildirdi” ifadelerini kullandı.
Gaziantep İslam Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ali Aytek, Marmara depremi, Kahramanmaraş merkezli meydana gelen depremler ve son günlerde Suriye merkezli meydana gelen depremler ile ilgili yaptığı açıklamada şunları söyledi:
YENİ FAY HATLARI ORAYA ÇIKTI
“Arap yarım adasından başlayan ve ülkemize Hatay ilinden giren devamında İlimiz İslahiye ve Nurdağı’ndan geçip, Kahramanmaraş, Malatya, Elazığ, Bingöl, Erzurum ve Erzincan’a kadar uzanan doğu fay hattı, Erzincan’dan başlayıp Marmara denizine kadar uzanan kuzey fay hattı, Türkiye’nin doğusu Van ve çevresi ve batısı İzmir ve Çevresi 1’nci derece deprem bölgesidir. Son yaşanan depremlerden sonra yeni fay hatları da ortaya çıkmış olması nedeniyle aslında Türkiye bir bütün olarak deprem bölgesidir. Bunu kabullenmemiz ve ona göre yaşamımıza yön vermemiz gerekmektedir. Nitekim son on gün içerisinde şiddeti 5’in üzerinde olan ve deprem merkezi Suriye olan depremler Gaziantep ve çevre illerinde de hissedilmektedir.
“ETKİLİ ADIMLARIN ATILMASI GEREKMEKTEDİR”
6 Şubat Depreminin etkili olduğu illerde 2.000 den fazla yapıda inceleme yaptım, deprem etkisi nedeniyle yapılarda meydana gelen hasarların temel sebepleri üzerinde araştırma ve inceleme yaptım. Deprem ile ilgili çok daha etkili adımların atılması gerekmektedir. Deprem etkisi nedeniyle yapıda meydana gelen hasar, yapının taşıyıcı elemanlarında meydana gelmektedir ve taşıyıcı elemanlarının sorumluluğu da İnşaat Mühendislerindedir. Yaptığım incelemelerde çok sayıda tasarım hataları gözlemledim. Onun için öncelikli olarak statik tasarım yapan İnşaat Mühendisliğinin üniversite sınavlarındaki tercih sisteminin diğer mühendislik alanlarından ayrıştırılıp, üç yüz binden en az yüzbinlere çekilip öğrenci kalitesinin artırılması gerekmektedir.
“HASARLARIN EN BÜYÜK SEBEPLERİNDEN BİRİSİ İŞÇİLİK HATALARI”
Yapıda meydana gelen hasarların ikinci en büyük sebebi işçilik hatalarıdır. Özellikle deprem ile ilgili kanun ve yönetmeliklerde belirtilen kriterlere uygun demir işçiliğinin yapılmadığını tespit ettim. Yapıda meydana gelen hasarın sorumluluğu öncelikli olarak denetçi görevi yapan mühendislerdedir. Ancak Betonarme Demircisi Mesleki Yeterlilik Belgesi ile demir işi yapan demircilerin hasardan dolayı bir sorumluluk sahibi olmaları gerekmektedir. Yapıda meydana gelen hasarın kusur oranları tespitinde demirci grubu bulunmamaktadır. Yapıda demir işçiliğini üstlenen bir sorumlu ortada yoktur. Yapılacak bir düzenleme ile yapıda demir işçiliğini üstelenecek şahsın da yapı ruhsatlarında kayıtlarının yapılması gerekmektedir. Demirci demir imalatından dolayı yapıda oluşabilecek bir hasardan dolayı hesap verebileceği düşüncesine girdiği zaman, daha titizlikle çalışabilecektir.”
