2022 yılında arabuluculuk yoluyla çözülen dava oranı yüzde 65 iken bu oran 2023 yılında yüzde 5 artışla yüzde 70’e çıktı.
DAVA AÇILMADAN ÖNCE ARABUCULULUK ZORUNLULUĞU VAR
Akademisyen ve Arabulucu Av. Dr. Hakan Gencer, ‘‘Ülkemizde ilgili kanun gereğince işçi-işveren uyuşmazlıklarında, ticarî uyuşmazlıklarda, tüketici uyuşmazlıklarında, kira uyuşmazlıklarında ve izale-i şüyu denilen ortaklığın giderilmesi uyuşmazlıklarında dava açılmadan önce arabulucuya başvuru zorunluluğu bulunuyor’’ şeklinde konuştu.
172 BİN 843 DOSYA MAHKEMEYE GİTMEDEN ÇÖZÜLDÜ
Türkiye’de arabuluculuk yoluyla çözülen dosya sayısı her geçen yıl artıyor. 2023 yılında arabulucuya giden 245 bin 123 dosyanın 172 bin 843’ü mahkemeye gidilmeden çözüldü. 2022 yılında arabuluculuk yoluyla çözülen dava oranı yüzde 65 iken bu oran 2023 yılında yüzde 5 artışla yüzde 70’e yükseldi.
Bilindiği üzere 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 1/2 maddesine göre yabancılık unsuru taşıyanlar da dâhil, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri iş veya işlemlerden doğan özel hukuk uyuşmazlıklarının çözümlenmesinde arabuluculuğa gidilebileceğini söyleyen Gencer, ‘‘Kanun koyucu aynı maddede aile içi şiddet iddiasını içeren uyuşmazlıklar arabuluculuğa elverişli olmadığını ayrıca belirtmiştir. Kanun maddesinde de belirtildiği şekliyle tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebileceği özel hukuk uyuşmazlıklarında bu kuruma başvurulabilir’’ dedi.
Ülkemizde ilgili kanun gereğince işçi-işveren uyuşmazlıklarında, ticarî uyuşmazlıklarda, tüketici uyuşmazlıklarında, kira uyuşmazlıklarında ve izale-i şüyu denilen ortaklığın giderilmesi uyuşmazlıklarında dava açılmadan önce arabulucuya başvuru zorunluluğu bulunduğunu kaydeden Gencer, ‘‘Başvuru internet üzerinden veya adliyelerdeki arabuluculuk büroları vasıtasıyla yapılabiliyor. Ceza hukukundan kaynaklanmış olan uyuşmazlıklarında ise arabuluculuk yerine uzlaşma prosedürü benimsendi. Bunun gibi tarafların üzerinde tasarrufta bulunamayacakları nüfus kaydının düzeltilmesi veya değiştirilmesi, çocuğun velayeti, tam yargı davası ve iptal davası ve vergi hukukundan kaynaklanan uyuşmazlıklarda arabuluculuk kurumu dışında kalıyor’’ ifadelerini kullandı.
Av. Gencer, ‘‘Zorunlu ve ihtiyarî olarak ikiye ayrılan arabuluculuğa dava açılmadan önce veya davanın görülmesi aşamasında genel kanaatin aksine uyuşmazlığın her iki tarafının da başvurması mümkün. Zorunlu arabuluculukta dava açmadan önce davacının başvurusu aranmaktaysa da öncesinde davalı konumunda olabilecek bir kişinin de uyuşmazlığı çözmek adına arabuluculuğa başvurmasının önünde kanuni bir engel bulunmuyor’’ açıklamasını yaptı.
