Gaziantep yöresine özgü, zarafet ve estetiğin simgesi olan kutnu kumaşı son yıllarda destek ve tanıtım çabalarıyla yeniden değer kazanıyor ancak kalifiyeli eleman yetiştirilmezse tarihe karışacak. Kutnu kumaşı üretecek kalifiyeli eleman yetiştirilmezse kutnu kumaşın 15 sene sonra tarihe karışacağını ifade eden kutnu ustalarından Kasım Kayğın, “Kutnu kumaşı üretmede şu an en büyük engelimiz genç kalifiye eleman yetişmemesidir. Eleman yetiştirmek için kurslar açılıyor ama göstermelik kurslar açılıyor. Kalifiye eleman yetiştirecek gerçek kurslarının açılması gerekiyor yoksa kutnu kumaşı 10-15 sene sonra tarihe karışacak” dedi.

KALİFİYELİ ELEMAN YETİŞTİRMEZSEK TARİH OLACAĞIZ

16.yüzyıldan bu yana dokunan ve "Saray Kumaşı" olarak bilinen kutnu kumaşı tarihe direnmeye devam ediyor. Gaziantep’te unutulmaya yüz tutan ve uzun yıllardan beri yalnız folklor kıyafetleri ile sınırlı kullanım alanına sahip olan kutnu kumaşını yaşatmak için mücadele eden kutnu kumaşı ustaları, kalifiyeli eleman sıkıntısı çözülmezse kutnu kumaşın 10-15 sene sonra tarihe karışacağını söyleyerek kutnu kumaşın daha çok desteklenmesi gerektiğini belirtti.

KUTNU KUMAŞI USTALARI ÇOK AZ KALDI

Gaziantep'te kutnu kumaş geleneğini sürdüren kutnu ustalarından Kasım Kayğın, Gaziantep’te kutnu kumaşı ustalarının çok azaldığını belirterek, “Somut olmayan kültürel miras listesine giren kutnu kumaşı dünyada sadece Gaziantep'te dokunun el yapımı çok meşakkatli bir kumaş türü. Gaziantep'te önceki yıllarda kutnu kumaşı yapan ustaların sayısı çok fazlaydı şu an ise çok az usta kaldı.Gaziantep’te kutnu kumaşı üreten sadece 4 yer kaldı” dedi.

GÖSTERMELİK KURSLAR AÇILIYOR

Kutnu kumaşı üretecek kalifiyeli eleman yetiştirilmezse kutnu kumaşın 15 sene sonra tarihe karışacağını belirten Kayğın, “Kutnu kumaşı üretmede şu an en büyük sorunumuz genç kalifiye eleman yetişmemesidir. Eleman yetiştirmek için kurslar açılıyor ama göstermelik kurslar açılıyor. Kalifiye eleman yetiştirecek gerçek kurslarının açılması gerekiyor.Gaziantep’tegerekkamu kurumları gerek odalar birer yıllık istihdama yönelik kurslar asması gerekiyor ve kurs bitince de bu işi yapacağına dair bir sözleşme imzalanması gerekiyor. Ancak bu şekilde olursa kutnu kumaşı hayatta kalır yoksa 10-15 sene sonra bitecek ve tarihe karışacak” diye konuştu.

SADECE GAZİANTEP’TE DOKUNUYOR

Kutnu kumaşı dokumacılığı Anadolu'da ve Gaziantep’te çok eskiden beri yapıla gelen ve yöremizde bir zamanlar çok önemli bir geçim kaynağı olmuş bir el sanatıdır. Tarihi bir değeri olan kutnu bezi dokumacılığı, Türkiye’de yalnızca Gaziantep’te tamamen el tezgahlarında, değişik şekillerde dokunan ipekli bir dokuma türüdür.16. yüzyıldan itibaren Gaziantep’te dokunan kutnu kumaşı, eskiden Anadolu’da özellikle alımlı giyinmek isteyen insanların hayallerini süslerdi. Anadolu Selçukluları’ndan bu yana dokunan kutnu kumaşları Osmanlı padişahları tarafından da elbise olarak diktirilirdi. Görkem, zarafet ve estetik ifade eden kutnu kumaşların hammaddesi filoş olan suni ipek ve pamuk ipliğidir. İçinde sentetik hiçbir madde bulunmadığından sıhhi bir kumaş türüdür. Geçmişi çok eskilere dayanan kutnuculuk; dünyada basma sanatı yok iken, ipeğin çeşitli boyalara defalarca batırılarak, kendisine has renk ve motifler verilerek yapılan bir dokumadır.

YÖRESEL GİYSİLERİN YAPIMINDA KULLANILIYOR

Tarihi değeri olan Kutnu, Türkiye’de yalnızca Gaziantep’te dokunan ipekli bir dokuma türüdür. Görkem, zarafet ve estetik ifade eden kutnu kumaşların hammaddesi suni ipek ve pamuk ipliğidir. İçinde sentetik hiçbir madde bulunmadığından oldukça sağlıklıdır. Geçmişi çok eskilere dayanan kutnuculuk; dünyada basma sanatı yok iken, ipeğin çeşitli boyalara defalarca batırılarak, kendisine has renk ve motifler verilerek elde edilen bir dokumadır. Kutnu, Türkiye’nin pek çok bölgesinde yöresel giysilerin yapımında kullanılırken; turistik amaçlı, çanta, terlik ve çeşitli aksesuarlarla beraber, perdelik kumaş olarak da kullanılır. Tarihi çok eskilere dayanan kutnu, üretme sürecinde zahmeti ağır bir kumaş türüdür. Çeşitli boyaların içine defalarca batırılarak istenilen desen ve renge kavuşturulan kumaş, ne yazık ki artık zahmetiyle eşdeğer bir rağbet görmemektedir. Geleneğin kaybolmaya yüz tuttuğu Anadolu’da yerel giysilere karşı azalan ilgi, kutnunun dokumacı sayısını da azaltmaktadır.

KUTNU KUMAŞIN 60’TAN FAZLA ÇEŞİDİ VAR

Mecidiye, hindiye, zencirli, kemha, darcı, sedefli, mekkavi, kürdiye, cütari, rehvancıoğlu, kırkalem, sultan, osmaniye, mehtap mercan, sedyeli, çiçekli olmak üzere 60’tan fazla çeşidi olan kutnunun hakim rengi sarıdır. Altın rengindeki sarı, kumaşa renk vermekle kalmaz, doğal bir parlaklık sağlar. Kırmızı, mor, yeşil, bordo, pembe, mavi ve siyah renklerin de tercih edildiği kumaş, eskisi kadar olmasa da kimi yörelerde halen giysi olarak kullanılıyor. Kutnu kumaşı yöresel bir kıyafetlerde kullanıldığı gibi, çeşitli aksesuar, turistik giysi, çanta, terlik, perdelik kumaş ve milli kıyafetlerde de kullanılmaktadır.BAHRİ UÇAR